Liyue/Lịch Sử

Tổng QuanLịch Sử

Xem thêm: Dòng Thời Gian

Dòng thời gian các sự kiện lịch sử diễn ra tại khu vực Liyue. Các tài liệu tham khảo được cung cấp nhiều nhất có thể. Ngoài ra cũng có các ghi chú giúp mở rộng các suy luận và lập luận được dùng để đưa ra kết luận, đọc bằng cách di chuột vào (chỉ dành cho máy tính) hoặc nhấp thẳng vào ghi chú. Một số ghi chú có thể thấy trong bài viết này:

• Mâu thuẫn trong cốt truyện: Khi các thông tin trong trò chơi tự mâu thuẫn, được thay đổi trước đó hoặc mâu thuẫn với thông tin được cung cấp trong manga, nó được coi là một mâu thuẫn trong cốt truyện. Mâu thuẫn trong cốt truyện khác với mâu thuẫn trong dịch thuật, bởi lẽ ở đó các thông tin mâu thuẫn với nhau do sự sai lệch trong quá trình bản địa hóa. Trong trường hợp mâu thuẫn cốt truyện có bao gồm thông tin trong trò chơi và trong manga, thông tin trong trò chơi luôn được ưu tiên.
• Ghi chú dịch thuật: Sử dụng khi bản gốc tiếng Trung và bản dịch tiếng Việt không khớp nhau, hoặc khi thông tin được làm rõ hơn trong bản gốc tiếng Trung. Trong trường hợp mâu thuẫn dịch thuật, bản gốc tiếng Trung luôn được ưu tiên.
• Giả thuyết: Do thiếu thông tin, thông tin mẫu thuẫn, thông tin được mở rộng trong các cốt truyện khác, tài liệu trong trò chơi có sự không chính xác và các điều gây nhiễu khác, các dịch giả sẽ thỉnh thoảng đưa ra các giả thuyết để xác định thứ tự của các sự kiện hoặc sắp xếp lại các phần cốt truyện rời rạc vào với nhau. Tuy nhiên chúng vẫn có thể bị phủ nhận hoặc được chứng minh là sai bởi các câu chuyện và cốt truyện mới. Các ghi chú này chỉ là một thông tin mở giúp các dịch giả đưa ra kết luận của họ.

Nếu có bất kì đề xuất nào trong việc thay đổi, hãy để lại bình luận và bằng chứng.

Cựu Thế Giới

Bài viết chính: Dòng Thời Gian § Cựu Thế Giới

Không có sự kiện đặc biệt nào diễn ra tại Liyue vào khoảng thời gian này.

Tân Thế Giới

Bài viết chính: Dòng Thời Gian § Tân Thế Giới

• >6000 năm trước ― Morax - Nham Ma Thần - ra đời.
• ~6000 năm trước, khi Morax còn trẻ ― Xe Mặt Trời rơi xuống phía Tây Tuần Ngọc Lăng bây giờ, tạo nên Vực Đá Sâu. Khu khai thác này thịnh vượng này đã duy trì khu vực Tuần Ngọc suốt cả ngàn năm cho đến khi tai ương thời cổ đại xảy đến 500 năm trước. Người dân tại đó đã kịp thời phát hiện và sửa chữa cỗ xe và đưa nó trở lại bầu trời.
  • • Trong một số truyền thuyết khác, Xe Mặt Trời không phải một cỗ xe mà là một Thiên Tinh đã rơi xuống và tạo nên Vực Đá Sâu, sau đó tự trở lại bầu trời do Chiến Tranh Ma Thần đã xảy đến.

Tiền Chiến Tranh Ma Thần

Quy Li Tập

Xem thêm: Quy Li Tập

Lưu Ý: Hai nguồn thông tin chính về Quy Li Tập gồm Thạch Thư Tập Lục (I) và Nhiệm Vụ Thế Giới Kho Báu Quy Li hiện đang mâu thuẫn với nhau về việc giữa Guizhong và Morax, ai là người hạ thế xuống vùng đất này trước và ai người người chuyển đến sau. Bởi Thạch Thư Tập Lục có nhiều thông tin được chứng thực bởi các nguồn khác trong trò chơi hơn nên wiki sẽ cho đây là phiên bản chính xác.

• ? năm trước ― Morax hạ thế xuống Liyue, từ đó dựng nên Thiên Hoành Sơn, chế ngự đại dương và hạ thủy triều. Để tịnh hải, ngài đã tiêu diệt rất nhiều ma vật bển bao gồm cả quái thú Baqiu. Tuyệt Vân Gián từ đó mà được tạo nên vào một thời điểm chưa rõ, nước ở nơi đây được rút vào một vùng chứa bên dưới lòng đất.
• ? năm trước ― Guizhon - Ma Thần Bụi - kết bằng hữu với Morax. Tại một thời điểm nào đó, người đã cùng với con dân di chuyển về phía Bắc Thiên Hoành Sơn, lý do chưa rõ. Morax và Guizhong đã thành lập nên Quy Li Tập, tên được lấy từ Hán tự đầu tiên trong tên của Guizhong và một Hán tự trong tên của Morax (trong tên mà ngài sử dụng ngày đó, hiện vẫn chưa rõ). Nền văn minh này trải dài tới khu vực Thiên Hoành Sơn và Cổng Đá. Nơi này trở nên vô cùng hưng thịnh nhờ các nghề nông nghiệp và khai thác mỏ, từ đó trở thành một trung tâm thương mại.
  • Guizhong đã thiết lập bốn lời răn để định hướng con dân của mình:
    "Đoàn kết một lòng, mãi không đổi thay."
    "Trí tuệ giống như nước, vận dụng vạn vật, trong sáng như gương."
    "Gân cốt rắn rỏi, hành động đúng lúc."
    "Đức hạnh như cây ngay, bao phủ che chở, không ngừng sinh sôi."
  • Guizhong cùng với Lưu Vân Tá Phong Chân Quân và những tiên nhân khác đã tạo nên Máy Guizhong để bảo vệ Quy Li Tập khỏi những mối đe dọa bên ngoài.

Văn Minh Li Sa

Lưu Ý: Hiện vẫn chưa rõ Hải Thần có thực sự tồn tại hay không cũng như liệu ngài có bất kỳ mối liên hệ gì với khu vực Li Sa hay không, tuy nhiên câu chuyện về ngài và các truyền thuyết về Li Sa có vẻ có mối tương quan nào đó.

• ? năm trước ― Các nền văn minh sơ khai tại khu vực Ngoại Ô Li Sa ở Liyue đã được thành lập ở Tuần Ngọc Lăng, Thần Luật Quan, Cửa Biển Thanh Hư. Tại một thời điểm nào đó trước hoặc trong Chiến Tranh Ma Thần, nền văn minh ở Thần Luật Quan và Cửa Biển Thanh Hư đã bị phá hủy và nhấn chìm dười nước, sau này Chiến Tranh Ma Thần kết thúc mới xuất hiện trở lại.
  • "Truyền thuyết kể rằng, những di tích này đã tồn tại từ trước khi Nham Thần trông coi Liyue. Ngoại ô Li Sa từng bị nhấm chìm trong cuộc hỗn chiến của ma thần. Vào thời điểm đó núi đá chỉ là một hòn đảo nhỏ nổi lên khỏi mặt nước. Đến khi cuộc chiến ngừng lại, những lầu gác các tiền nhân để lại mới lộ ra."
  • "Theo cô, những tàn tích này được để lại bởi ma thần cùng bộ lạc. Song thế sự xoay vần, ma thần cũng bị đánh bại, các pháo đài cổ xưa và thần điện do các tiền nhân lưu lại từ đó bị bỏ hoang, trở thành cửa biển Thanh Hư ngày nay. Cho đến khi kết thúc cuộc chiến kéo dài, di tích mới xuất hiện."
• ? năm trước ― Hải Thần ban cho người dân một năm sóng yên biển lặng, đổi lại là một cô dâu loài người. Sau nhiều thế hệ, một cô dâu - sau này được ngài cho phép quay trở lại mặt đất - đã gây ra sự tàn phá cho ngôi làng của cô, khi ấy cô đã cầu xin sự trợ giúp Hải Thần khi con gái của cô sắp bị đưa đi làm cô dâu cho ngài.
  • "Hải Thần ngồi chính giữa vỏ trai uy nghiêm, tay nắm lấy dây kéo được buộc vào hai con Li Thú. Phía trước xe kéo khổng lồ là Li Thú có thể sánh ngang với Thiên Hoành Sơn. Ngài nhận lấy ngọc trai được các trưởng lão dâng lên, rồi đưa tay kéo tân nương về phía mình. Thôn trang cũng nhận được món quà cưới mà Hải Thần ban tặn - một năm sóng yên biển lặng."
    [...] "Hải Thần xuất hiện trong làn sóng lớn, ôm lấy cả thôn trang, tất cả trưởng lão và người dân chưa kịp bừng tỉnh đã bị nuốt gọn trong dòng nước."

Các Khu Vực Khác Tại Liyue

• ? năm trước ― Havria - Ma Thần Muối - đã lập nên vùng đất của mình ở Liyue; phạm vi lãnh thổ ban đầu của người vẫn chưa rõ, nhưng trong đó có bao gồm Vùng Đất Muối. Người nổi tiếng là một vị thần dịu dàng và tốt bụng nhưng lại rất yếu. Có giả thuyết cho rằng tuyền thống đám cưới tú cầu của Liyue có lẽ bắt nguồn từ việc Havria tặng những bó hoa cho con dân của mình.
• ? năm trước ― Ngôi làng ở Dốc Vô Vọng được dựng nên. Nơi này sẽ tồn tại yên ổn cho đến một thời gian sau khi Cảng Liyue được thành lập, sau đó một bài hát mê hoặc của một ma vật biển có hình dáng giống cá voi (có lẽ là Tinh Linh Nước Trong - Rhodeia xét theo mô tả hình dáng và địa điểm hiện tại của nó) đã khiến tất cả thanh niên trong làng tự tìm chết, trưởng lão trong làng cũng chết dần, từ đó không còn ai cai quản ngôi làng.

Chiến Tranh Ma Thần (?–2000 năm trước)

Bài viết chính: Chiến Tranh Ma Thần

Lưu ý: Thuật ngữ "Chiến Tranh Ma Thần" là một thuật ngữ chung cho các cuộc xung đột khác nhau, rải rác khắp Teyvat để xác định ai sẽ trở thành một trong Bảy Vị Thần. Ví dụ, ở Liyue, Chiến tranh Ma Thần nổ ra giữa nhiều vị thần, bao gồm Morax, Guizhong, Havria, Osial... Tuy nhiên, ở Mondstadt, cuộc xung đột duy nhất được biết đến trong Chiến Tranh Ma Thần là giữa Andrius và Decarabian.

• ? năm trước ― Bảy ngôi vị thần thánh ở Đảo Thiên Không mở ra khiến các vị thần bị cuốn vào một cuộc chiến tranh giành quyền lực để ngồi vào bảy chiếc ghế này.
  • Nhiều vị thần đã chiến đấu cho lý tưởng vì một nhân loại thịnh vượng của họ. "Sự xao động cứ quấn lấy xương cốt của thần. Nó là những lý tưởng chưa thực hiện được, là sự miêu tả một cuộc sống hạnh phúc khác của nhân loại."
  • Trong Chiến Tranh Ma Thần, cuộc đấu đá nội bộ giữa các vị thần chỉ là một nguyên nhân dẫn đến nhiều cuộc xung đột ở Teyvat; các sinh vật và thực thể khác cũng tìm cách mở rộng lãnh địa của chúng, lợi dụng sự hỗn loạn để xâm lấn lục địa.
    • Ở Liyue trước giờ vẫn luôn có truyền thuyết về hải quái từ nơi "vượt quá tầm hiểu biết" nằm ngoài Teyvat. Người dân thời viễn cổ sẽ dùng xương hải quái trang trí thuyền để xua đuổi chúng.

Sự Sụp Đổ Của Quy Li Tập

• 3700 năm trước ― Một trận chiến đã xảy ra ở Quy Li Tập. Dẫu đã được Morax, Guizhong và các tiên nhân bảo hộ nhưng trận chiến này vẫn tàn phá Quy Li Nguyên, gây ra lở đất và và biến Địch Hoa Châu từ một hòn đảo nhỏ màu mỡ thành đầm lầy. Guizhong cũng đã bị giết trong thời gian này. Nguyên nhân chính xác dẫn đến sự kiện này vẫn chưa được làm rõ, văn hóa dân gian Liyue cũng tồn tại rất nhiều giả thuyết về việc này.
  • >10 ngày sau ― Sau sự sụp đổ của Quy Li Tập, Morax, Marchosius và các tiên nhân đã đưa người dân về phía nam Thiên Hoành Sơn, thành lập nên Cảng Liyue. Morax đã tạo khế ước với các tiên nhân để bảo vệ nơi này.
  • Binh Đoàn Thiên Nham được thành lập để bảo vệ người dân khỏi ma vật.
  • Morax dạy cho con dân cách xây dựng nhà cửa, dùng Mora để xây nhà mẫu. Ngài cũng đã đúc Mora làm tiền tệ chính ở Liyue cho thuận tiện.
  • Sau khi dựng nên Cảng Liyue, Morax quyết định gây chiến với các vị thần khác vì thấy rằng đây là cách duy nhất để lập lại trật tự và bảo vệ nhân loại.
    • "Thất tinh xuất hiện, sóng lớn đẩy lui.
      Dẫn dắt các tiên, Dạ Xoa đứng đầu.
      Dân chúng dũng kiện, quỷ vật sợ hãi."
    • "Ta vốn không tranh với đời, nhưng cũng không thể nhìn chúng sinh khổ hạnh."
• 2 tháng 2, >3000 năm trước ― Một khoảng thời gian trước hoặc trong Chiến Tranh Ma Thần, Ganyu ra đời. Sau đó cô tham gia vào cuộc chiến bảo vệ Cảng Liyue, ký khế ước với Morax.
  • Không có thông tin cụ thể cho biết cô sinh ra vào khoảng thời gian nào, tuy nhiên người ta suy đoán rằng có thể Ganyu đã sống từ thời Quy Li Tâph dựa trên lời nói của cô trong Câu Chuyện Nhân Vật 3.
  • Trong một trận chiến, Ganyu - khi ấy tròn trịa hơn bây giờ nhiều - đã vô tình làm một con quái vật nghẹn chết khi cố gắng nuốt cô. Sau sự cố này, cô đã bắt đầu nghiêm túc ăn kiêng để duy trì vóc người nhỏ nhắn.
• >2000 năm trước ― Morax nghe được lời cầu xin của Azhdaha, một con rồng Nham mù trú sâu dưới núi Nam Thiên Môn. Thương hại con rồng, ngài đã đưa nó lên mặt đất và điểm mắt cho nó. Họ lập khế ước, Azhdaha đồng ý rằng sẽ không làm tổn hại con người khi chung sống cùng nhân loại. Từ đó Azhdaha đã cùng Morax chinh chiến khắp Teyvat.
• 3700–2000 năm trước ― Các sự kiện dưới đây có lẽ xảy ra trong khoảng thời gian giữa lúc Cảng Liyue thành lập và lúc Chiến Tranh Ma Thần kết thúc. Các sự kiện được liệt kê theo thứ tự thời gian dự kiến, nhưng không có xác nhận chính xác về thời điểm chúng xảy ra so với hiện tại.
  • Trong một trận chiến trong Chiến Tranh Ma Thần, vị thần đối thủ đã chém một nhát lên Thiên Hoành Sơn, để lại một cái lỗ lớn đe dọa đến ngôi làng dưới chân núi. Để ngăn chặn điều này, Di Tiêu Đạo Thiên Chân Quân đã nhờ một người bạn chặt gạc của mình - món quà do Morax tạo thành từ thần cách của ngày trao cho, và cũng là vật liệu cứng nhất Liyue - để dựng lại ngọn núi. Hành động này đã khiến ngọn núi được nâng lên cao hơn so với trước đây. Di Tiêu Đạo Thiên Chân Quân sau đó vẫ tiếp tục chiến đấu cho đến khi chết vì mất máu, máu của ngài chảy thành dòng Sông Bích Thủy. Người dân sống dưới chân núi luôn cảm kích hành động này của ngài hơn cả Morax.
  • Havria - người mang bản tính dịu dàng với khả năng chiến đấu yếu kém gặp nhiều bất lợi trong thời kỳ khốc liệt này - đã cố gắng giải quyết những xung đột vô ích này trong hòa bình. Sau khi nhận ra rằng giờ dừng lại đã quá muộn, người quyết định chuyển hướng để tạo nên một nơi ẩn náu cho những người dân đã mất đi nơi dung thân bởi cuộc chiến này. Tuy nhiên do có sức mạnh tương đối yếu, người không hề có cơ hội đánh lại những vị thần khác mà chọn nhượng bộ hết lần này đến lần khác để rồi mất đi toàn bộ lãnh thổ của mình, chỉ trừ Vùng Đất Muối. Ở đó người đã tạo nên một thành phố nhỏ cho con dân của mình, nhưng con dân của người lại thấy rằng người không thể nào sống sót qua được trận chiến này nên đã quyết định kết thúc người một cách nhanh chóng và không đau đớn còn hơn để người bị ma thần khác giết hại. Từ đó sức mạnh trỗi dậy từ cơ thể người đã hóa muối cả thành phố và người dân nơi đây. Cơ thể người dần héo mòn, hóa thành một đóa hoa muối nhỏ.
    • Con dân của người sau khi thoát khỏi muối đã di tản dọc khắp Liyue sau khi mất đi cả vị thần lẫn quê hương của mình. Rất nhiều người dời đến Cảng Liyue, thậm chí là tới Ngân Nguyên Sảnh quản lý sản nghiệp muối - một phái của Thất Tinh Bát Môn. Một vài hậu duệ của những người này lo sợ Havria sẽ nguyền rủa họ vì phản bội tổ tiên nên đã mạo hiểm vào Vùng Đất Muối bẻ gãy thanh kiếm dùng để giết người. Tuy nhiên cho đến thời điểm hiện tại, truyền thuyết về Havria dần bị người ở Ngân Nguyên Sảnh bóp méo, họ tin rằng người từng là một vị thần quyền năng nhưng bị Morax sát hại vì ghen tức.
  • Morax đã đánh bại rất nhiều ma thần và ma vật biển ở Cô Vân Các, trong đó có cả ma thần viễn cổ Osial khi ngài ném cây thương khổng lồ xuống, ghim nó vào sâu dưới đáy đại dương và dùng Bách Vô Cấm Kỵ Lục để phong ấn nó lại. Chính vì vậy sau khi đá hình thành, khi nhìn từ phía trên xuống sẽ thấy nó có hình dạng của biểu tượng nguyên tố Nham của ngài.
    • ~2600 năm trước ― Li (trong một ngôn ngữ cổ gọi là Khinh Sách) đã xây tổ ở nơi mà ngày nay được gọi là Khinh Sách Sơn và chiếm lấy nơi này. Morax đã chiến đấu với nó ở "nơi cao" và khuất phục được nó.
      • Trong các truyền thuyết Liyue kỳ ảo, tuy rằng Zhongli (Morax) đã tiết lộ rằng chúng chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng, song sau khi chết, Li và tổ của nó đã biến khu vực xung quanh Khinh Sách Sơn trở thành như hiện tại: cơ thể nó hóa thành đá, máu nó trở thành nước, vảy nó biến thành ruộng bậc thang. Sau khi chết, sức mạnh của Li tuồn vào lòng đất, tạo nên Li Huyết Mộc và một loại khoáng sản màu cam kỳ lạ ở Bích Thủy Nguyên và gây ô nhiễm khu vực này. Để ngăn chặn sức mạnh của nó, Morax đã phong ấn tàn tích của nó ở năm nơi khác nhau bằng Nham Ấn và nước để ngăn nó hồi sinh.
      • Người dân thời này thường dùng các hình ảnh để ghi chép lại các sự kiện lớn do chữ viết chưa được phát minh. Tính xác thực của thông tin này vẫn chưa được làm rõ bởi các tàn tích ở Quy Li Nguyên vẫn sử dụng ngôn ngữ viết, tuy nhiên vẫn có khả năng Li đã bị đánh bại từ rất lâu trước khi phong ấn của nó được tạo ra.
    • Morax đã dùng rất nhiều phương thức khác nhau để chiến đấu với các ma thần và ma vật biển khác: chiến đấu cùng một chiếc thương (trụ) đá khổng lồ, triệu hồi thiên tinh, Nham Kình Ngư, nham điểu.
  • Ngôi làng ban đầu ở Dốc Vô Vọng đã sụp đổ khi một ma vật đuôi cá dẫn các thanh niên trong làng đến chỗ chết.
• 3000–2000 năm trước ― Kim Bằng (Xiao) - tên thật đến nay vẫn chưa rõ - ra đời. Một tà thần phát hiện ra được điểm yếu của anh đã nô dịch và buộc anh thực hiện những việc làm tàn ác. Trong một trận chiến trong Chiến Tranh Ma Thần, cả hai đã chạm trán Morax. Morax sau đó đã đánh bại tà thần và giải phóng Kim Bằng, ban cho anh cái tên "Xiao" để bảo vệ anh. Xiao sau đó trở thành một Dạ Xoa để trả ơn Morax.
• ? năm trước ― Di thể của các tà thần và ma vật mà Morax đánh bại trong Chiến Tranh Ma Thần dần tan rã và trở thành một phần của đấy, thần hồn cũng đã mất đi ý chí, không còn có thể ôm theo thù hận. Tuy nhiên lòng căm thù và oán giận kéo dài vẫn còn đó, tạo nên chướng khí, lời nguyền và cả ma vật. Morax đã triệu hồi cái dạ doa - cũng là một dạng tiên nhân - hỗ trợ ngài ngăn chặn những diễn biến này của tà thần. Họ đã gánh vác nhiệm vụ này suốt cả ngàn năm, đến khi Chiến Tranh Ma Thần đã kết thúc vẫn còn thực hiện.
  • Năm Dạ Xoa mạnh nhất bao gồm Phù Xá, Phạt Nan, Di Nộ, Ứng Đạt và Kim Bằng (Xiao). Trong số những Dạ Xoa khác có bao gồm Đồng Tước - đã chết trong Chiến Tranh Ma Thần.
• ? năm trước ― Một dược sĩ vô danh đã đứng lên tìm cách diệt trừ chướng bệnh do di thể tà thần mà Dạ Xoa đã giết gây ra. Nghiệp chướng đã trở thành bệnh dịch lây lan khắp Liyue. Thi thể của người chết cũng chỉ khiến bệnh dịch lây lan đi nhanh hơn bởi "bệnh dịch lại tiếp tục lây lan từ người chết". Nghi thức Hộ Ma hỏa táng người chết đã ngăn chặn sự lây lan của bệnh dịch, dần dần khiến bệnh dịch chấm dứt. Ngoài ra người tiên phong cho nghi thức hỏa táng này cũng chính là người sáng lập nên Vãng Sinh Đường ngày nay. Nghi thức và tang đường đã được truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác. Câu nói của gia tộc này là "chỉ có ngọn lửa tự do mới có thể tẩy sạch bụi bẩn của trời đất".
  • Nghi lễ này được tiến hành bằng cách dùng cây trượng để xóa bỏ dấu vết nghiệp chướng trên di thể để họ có thể giải thoát bản thân và tiếp bước sang thế giới bên kia. Linh hồn của họ sẽ mang hình dáng của một con bướm màu tro. Vị dược sĩ (sau này trở thành đường chủ Vãng Sinh Đường) chưa bao giờ hối hận về lối sống vị tha của mình nên đã ra đi không hề hối tiếc, cũng mang theo hình dáng của một con hỏa điệp.
• >2000 năm trước ― Sau khi đàn áp tất cả ma thần khác trong khu vực, Morax trở thành Nham Thần, lập lại hòa bình cho Liyue ngày nay.

Hậu Chiến Tranh Ma Thần (2000–500 năm trước)

• 2000 năm trước ― Chiến Tranh Ma Thần kết thúc khi bảy vị trí trên Đảo Thiên Không đã được xác định, tạo nên đội hình Bảy Vị Thần ban đầu. Những ma thần bại trận không chịu sống dưới sự cai trị của Bảy Vị Thần đã chạy trốn đến các hòn đảo ở Vùng Biển Đen và trở thành tà thần.
• Từ sau khi Barbatos đến thăm Morax (không phải để tìm sự trợ giúp mà là để khám phá nước láng giềng), Bảy Vị Thần nguyên sơ sẽ thường tụ tập ở Cảng Liyue.
• 2000 năm trước ― Khi năng lực chiến đấu không còn cần thiết nữa, một vài tiên nhân đã ẩn mình ở Tuyệt Vân Gián. Một số còn lại thì mong muốn Morax biến cơ thể phàm nhân của họ thành đá, từ đó người chơi có thể thấy vẫn còn một vài bức tượng đá dọc khắp Liyue.
  • Không giống như tiên nhân, các Dạ Xoa phỉa chịu số phận đau khổ hơn. Hận thù của ma vật dần vấy bẩn linh hồn họ, những cuộc chiến kéo dài đã khiến họ phải mang nghiệp chướng. Dần dần, các dạ xoa hoặc nổi điên, hoặc chết, hoặc biến mất.
    • Phạt Nan và Di Nộ có lẽ đã chết khi chiến đấu với nhau. Ứng Đạt nổi điên mà chết.
  • Thất Tinh Liyue - một tổ chức gồm bảy doanh nhân hàng đầu của Cảng Liyue - được thành lập. Ganyu trở thành thư ký của Thất Tinh Liyue.
• ? năm trước ― Võ sư du mục Cổ Hoa được biết đến ở khắp Liyue; cuộc đời của ông đến nay vẫn còn là bí ẩn, tuy nhiên một số người cho rằng ông là một tiên nhân và đã thăng thiên đến Đảo Thiên Không khi cuộc hành trình đi đến hồi kết. Sau khi ông thăng thiên, một người thân của ông đã thành lập nên Cổ Hoa Đoàn để tưởng nhớ ông. Sau vài trăm năm, Cổ Hoa Đoàn dần suy yếu và trở thành Phái Cổ Hoa.
• 3 tháng 3, ? năm trước ― Qiqi được sinh ra.
• ? năm trước ― Giữa trận chiến của tiên nhân và ma vật, cô bé hái thuốc Qiqi đã đụng phải người tham chiến và bị mắc kẹt giữa sống và chết. Niềm khát vọng được sống mạnh liệt đã giúp cô bé nhận được Vision. Các tiên nhân cho rằng đó là chúc phúc của thần nên mỗi người đã trao cho cô bé một phần tiên lực của mình để cứu sống cô bé. Cô bé quả thật đã sống lại nhưng lại trở thành một cương thi, cơ thể phàm trần không thể chịu được tiên lực đã khiến cô bé tẩu hỏa nhập ma. Để dập tắt sự xáo trộn, Lí Thủy Điệp Sơn Chân Quân đã giam cô bé trong hổ phách suốt hàng trăm năm.
• >1000 năm trước ― Azhdaha dần quên đi những người xung quanh, ký ức của nó bị bào mòn. Morax cố gắng tìm cách khôi phục lại trí nhớ đang suy giảm của nó nhưng không thành. Nó dần trở nên giận dữ, linh hồn dần trỏ nên kích động.
• 1000 năm trước ― Người dân Liyue đã khai thác tài nguyên quá mức khi đang khai thác mỏ trên núi. Điều này đã khiến dòng Địa Mạch rung chuyển, giày vò Azhdaha khi ấy đang được duy trì và nuôi dưỡng bằng năng lượng của Địa Mạch. Đau đớn kết hợp thêm việc không thể nhận ra những người mà bản thân yêu quý khiến nó tức giận, nó tấn công vào Vực Đá Sâu nhằm tìm cách ngưng nỗi thống khổ của mình. Khi ấy nó đã phá hủy khu định cư ở Thiên Tù Cốc.
  • Morax, Lí Thủy Điệp Sơn Chân Quân, Tước Nguyệt Trúc Dương Chân Quân và một tiên nhân nữa đã cùng nhau phong ấn Azhdaha trong một hang động ở Nam Thiên Môn.

Tiền Tai Ương Thời Cổ Đại (>500 năm trước)

• Morax ký khế ước với một bên thứ hai, thỏa thuận sẽ không tiết lộ bất cứ điều gì đã xảy ra trong tai ương thời cổ đại.
• Trong số năm Dạ Xoa, chỉ còn lại Phù Xá và Kim Bằng. Trước khi tẩu hỏa nhập ma, Phù Xá đã mong muốn được phong ấn lại bảo vật của mình rời khỏi thế giới này.
  • Sau khi Phù Xá tẩu hỏa nhập ma và từ chức, ngài đã bị cuốn vào một cuộc xung đột ở Vực Đá Sâu và tới đó để chiến đấu.
  • Sau cùng, Kim Bằng (Xiao) trở thành Dạ Xoa duy nhất còn lại trên thế giới này.

Tai Ương Thời Cổ Đại (500 năm trước)

Bài viết chính: Tai ương thời cổ đại

• Ma vật từ Vực Sâu trồi lên mặt đất Teyvat, gây ra thiệt hại khắp nơi.
  • Người dân Teyvat cho rằng người đã tạo ra lũ ma vật này chính là "tội phạm" Gold hay còn được biết đến là người đã tạo ra Albedo, Rhinedottir. Tạo vật của cô - Alfisol là thú bảo hộ khỏi ma vật Vực Sâu.
• Vương Quốc Khaenri'ah đã bị phá huỷ bởi Thiên Lý, gây nên sự sụp đổ của Vương Triều Nhật Thực và toàn bộ nền văn minh. Sự phá huỷ của Khaenri'ah đã gây nên hiệu ứng sóng tàn phá.
  • Bảy Vị Thần đã bị dính líu đến Khaenri sau khi Vực Sâu đổ bộ Teyvat.
• Vực Đá Sâu và Tuần Ngọc Lăng là hai nơi bị tai ương ảnh hưởng nặng nề nhất.
  • Một "thiên thạch" đã va vào Vực Đá Sâu khiến ma vật tràn ra khỏi nơi này. Để chống lại ma vật, Morax đã đưa Thiên Nham Quân đến bảo vệ và sơ tán thợ mỏ.
    • Một Dạ Xoa đã từng từ bỏ nghĩa vụ bảo vệ Liyue bỗng trở lại và chiến đấu sánh vai với Thiên Nham Quân. Vị Dạ Xoa và Thiên Nham Quân dẫn đầu đội quân tiên phong đã bỏ mạng trong trận chiến này.
    • Mối đe dọa từ ma vật đã được chuyển hướng nhờ vị Dạ Xoa này - sau này được tiết lộ chính là Phù Xá - cùng một pháp sư người thường tên Boyang và Thiên Nham Quân tiên phong. Họ nghĩ ra kế sử dụng "La Bàn Huyền Ảo" - một pháp khí có sức mạnh thao túng không gian - để bẫy và phong ấn ma vật dưới Vực Đá Sâu. Cuối cùng, Phù Xá, Boyang và Thiên Nham Quân tiên phong đã chọn hy sinh để bản thân bị phong ấn cùng ma vật do chiếc la bàn cùng lúc cần cả năng lượng phàm nhân và tiên nhân để hoạt động.
    • Còn rất ít người sống sót sau trận chiến ở Vực Đá Sâu. Một trong số đó có Rongzhao, em trai của Boyang, nhưng người này sau khi trở lại với gia đình đã trở nê điên loạn. Một người khác trong số đó là một Thiên Nham Quân đã mất đi cả tứ chi khi giải cứu các thợ mỏ chiến đấu chống lại ma vật. Sau này anh đã tự học để trở thành một dược sĩ nổi tiếng. Anh đã lập đài tưởng niệm những người đồng đội Thiên Nham Quân sau khi nhận được Vision.
  • Hiện vẫn chưa rõ đã có những gì xảy ra ở Tuần Ngọc Lăng nhưng người dân ở đây đã quyết định rời bỏ nơi này để chuyển đến Cảng Liyue. Không có một người dân tị nạn hay tiên nhân nào từng nói về chuyện xảy ra ở nơi này.
    • Ảnh hưởng của Vực Sâu đang xuất hiện được cho là lí do khiến người dân ở đây rời bỏ Tuần Ngọc Lăng, biến nó trở thành một tàn tích.
    • Tuần Ngọc Lăng có thể là một khu vực phụ của cuộc chiến chính ở Vực Đá Sâu bởi Phù Xá đã chỉ huy lực lượng Thiên Nham Quân đến giữ phòng tuyến cách Vực Đá Sâu 60 dặm bằng mọi giá, tức có lẽ khu vực gần đó nhất là Tuần Ngọc Lăng cũng đã bị làn sóng ma vật ảnh hưởng.

Hậu Tai Ương Thời Cổ Đại (500–100 năm trước)

• <500 năm trước ― Ở Liyue, tai ương thời cổ đại đã tạo ra một thời kỳ phục hưng võ thuật khi con người tìm cách chiến đấu chống lại ma vật liên tục xuất hiện cả trước và sau thảm họa ma vật kết thúc. Yun Hui của Nhà Yun - một gia tộc thợ rèn - đã hợp tác với thợ thủ công Han Wu để tạo ra một bộ vũ khí mà sau này còn được gọi là "mẫu."
  • Theo bước cha ông, Yun Huang và Han Ce đã chung tay tạo nên Bộ Hắc Nham.

Quá Khứ Gần Đây (<100 năm trước)

Lưu ý: Các mục dưới đây được sắp xếp theo trình tự thời gian ngược, ước tính dựa trên độ tuổi của các nhân vật.

• 50–40 năm trước ― Ông Của Amber, một thủ lĩnh lính đánh thuê nổi tiếng từ Liyue trở thành nạn nhân cuộc tấn công thảm khốc của ma vật khiến ông trở thành người duy nhất còn sống sót. Sau khi được bác sĩ của Đội Kỵ Sĩ Tây Phong cứu giúp, ông đã quyết định dời đến Mondstadt và tham gia Đội Kỵ Sĩ Tây Phong. Tại đây, ông đã thành lập Đội Kỹ Sĩ Trinh Thám, một đội trinh sát cung thủ do chính ông đào tạo thành viên. Ông cũng xây dựng một gia đình ở đây.
  • Ông của Amber được cho là nhà thám hiểm mà Bà Ruoxin đã yêu và hứa sẽ sống cùng tại Khinh Sách Trang, người đã tham gia vào một cuộc thám hiểm để rồi biến mất. Bảng Thông Báo Khinh Sách Trang có một thông điệp về một người dân làng cũ giấu tên đã đến Mondstadt làm kỵ sĩ, sau này (cũng chính là bây giờ) đã quay lại mà "không nói một tiếng", tuy rằng thông qua cách sử dụng Phong Chi Dực có thể nhận ra ngay không nhầm lẫn được.
• ~40–20 năm trước ― Big G gặp tai nạn và qua đời. Ngôi làng ở Dốc Vô Vọng gặp phải thảm hoạ (khác), tất cả cư dân của làng (bao gồm cả Bé Wu, Meng, Mumu và Congzi) đều từ bỏ quê hươn để đến Cảng Liyue Harbor.
• 30 năm trước ― Lần cuối Lưu Vân Tá Phong Chân Quân mang hình dáng con người trước khi dời tới Cảng Liyue.
• 20 năm trước ― Lần cuối cùng Đèn Minh Tiêu của Tết Hải Đăng lớn như ngày nay.
• ? năm trước ― Thất Tinh Liyue dựng nên Nhà Trọ Vọng Thư tại Địch Hoa Châu, điều hành bởi Verr Goldet và Huai'an, nhằm bí mật hỗ trợ Xiao.
• Ông của Hu Tao - Đường chủ đời thứ 75 - mất khi Hu Tao mới 13 tuổi. Cô tiếp quản Vãng Sinh Đường, trở thành Đường chủ đời thứ 77. Đám tang của ông là đám tang đầu tiên mà cô đảm nhận. Cô nhận được vision sau khi đến Dốc Vô Vọng để xem xem liệu ông đã bình an đến thế giới bên kia hay chưa.
• 4 năm trước, sau cái chết của Crepus ― Ông của Amber đột ngột từ chức ở Đội Kỵ Sĩ Tây Phong và biến mất, dẫn đến tin đồn rằng ông đã đào tẩu.
  • Vào một thời điểm nào đó sau khi rời Mondstadt, một người đàn ông khớp với mô tả đã trở lại Khinh Sách Trang 40–50 năm sau khi rời khỏi làng.
• Qiqi vẫn bị kẹt trong hổ phách sau hàng trăm năm, được phát hiện và đưa đến Vãng Sinh Đường để chôn cất. Tuy nhiên, Qiqi khi ấy vẫn còn sống nhờ tiên lực do các tiên nhân ban tặng cùng lá bùa đã mòn qua hàng trăm năm, tìm cách trốn thoát trong đêm. Sau đó em gặp được Baizhu, anh quyết định đưa cô vào làm tại Nhà Thuốc Bubu nhờ bản chất đặc biệt của cô.
• >2 năm trước ― Vực Đá Sâu bị phong ấn vì nhiều lý do: nhiều vụ tai nạn bí ẩn, thợ mỏ đào được "Đá Cầu Nguyện" độc hại và những trận động đất kỳ lạ. Quyết định được đưa ra khá bất ngờ do Vực Đá Sâu là nơi vô cùng giàu khoáng sản.
  • Thất Tinh Liyue đã dựng nên Thất Tinh Trận Pháp phong ấn lại khu mỏ dưới lòng đất. Các yếu điểm (và cả nhược điểm) của trận pháp nằm ở các Thạch Ấn quanh trận pháp.
  • Trong hai năm, hiện tượng có tên gọi Tạo Vật Nguyên Tố Nham Hình Chiếc Lồng bắt đầu xuất hiện từ các thềm đá của Vực Đá Sâu. Chúng hấp thụ năng lượng Nguyên Tố Nham từ môi trường xung quanh và từ từ hình thành cấu trúc của Thạch Ấn.
  • Vực Đá Sâu thực ra không bị đóng hoàn toàn, các thợ mỏ chuyên nghiệp vẫn có thể làm việc ở đây trong trường hợp khẩn cấp. Đạo Bảo Đoàn cũng xâm nhập vào mỏ và khai thác bất hợp pháp.
  • Một thời gian ngắn sau khi mỏ đóng cửa, Signora đã ký một số thỏa thuận thương mại chung với Thất Tinh Liyue để khám phá Vực Đá Sâu. Fatui sẽ gửi đi một số đội tiên phong đến điều tra và loại bỏ những điều bất thường ở khu mỏ dưới lòng đất, cả Snezhnaya và Liyue đều sẽ chia sẻ công lao.
• 1 năm trước ― Dongsheng phạm tội trốn thuế do cố tình không khai báo một số đồ nội thất mà anh ta đặt làm tại Phạm Mộc Đường.
• Ngay trước khi xảy ra các sự kiện trong Nhiệm Vụ Ma Thần Liyue ― Tartaglia và Javert đã thu thập khoản nợ tồn đọng của chủ nhân Tiệm Trà Trên Đá, nhận được Bách Vô Cấm Kỵ Lục thuộc sở hữu của hắn. Childe cũng đã vạch trần hành vi lừa đảo của chủ nhân trước và tống hắn vào tù.
  • Sau khi xảy ra các sự kiện trong Nhiệm Vụ Ma Thần Liyue ― Yelan - một đặc vụ thông minh dưới trướng của Ningguang - đã tiếp nhận và trở thành chủ nhân mới của Tiệm Trà Trên Đá. Cô sử dụng địa điểm này làm bình phong cho các hoạt động của mình.